PCT Nedir?

PCT, yani Patent İşbirliği Anlaşması (Patent Cooperation Treaty), çok sayıda ülkede patent koruması talep etmek isteyen başvuru sahiplerine kolaylık sağlayan uluslararası bir sistemdir. 1970 yılında imzalanan bu anlaşma, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından yürütülmektedir. PCT’nin en önemli avantajı, tek bir başvuru üzerinden birçok ülkeyi kapsayan bir süreç başlatabilmesidir.

PCT sistemi tek başına patent hakkı vermez. Bunun yerine, başvurunun belirli bir standartta hazırlanıp incelenmesini sağlar ve başvurucunun, ulusal başvurulara geçmeden önce hem zaman hem de strateji açısından planlama yapmasına imkân tanır. Bu sayede farklı ülkelerde ayrı ayrı başvuru yapmak için gereken ilk çaba ve maliyet ertelenebilir.

PCT Başvurusu Nedir ve Ne İşe Yarar?

PCT başvurusu, uluslararası düzeyde geçerli olacak şekilde tasarlanmış, çok ülkeli patent sürecinin ilk adımıdır. Başvuru sahibine, belirlenen süre boyunca hangi ülkelerde koruma talep edeceğine karar verme esnekliği sunar.

Bu sistemin sağladığı başlıca faydalar şunlardır:

• Zaman yönetimi: Başvurucu, çoğu ülkede ulusal aşamaya geçmek için 30 ay (bazılarında 31 ay) süreye sahiptir.
• Maliyetlerin ertelenmesi: Ulusal aşama masrafları, başvuru tarihinden itibaren yaklaşık iki buçuk yıl sonrasına ertelenebilir.
• Patentlenebilirlik değerlendirmesi: PCT kapsamında hazırlanan uluslararası araştırma raporu, buluşun patent alma şansına dair ön bilgi verir.
• Tek format avantajı: Başlangıçta tek dil ve tek belge seti üzerinden işlem yapılması, hazırlık sürecini kolaylaştırır.

Örneğin, bir buluşun hem Avrupa’da hem Asya’da hem de Amerika’da korunması isteniyorsa, PCT başvurusu ile bu ülkeler tek seferde kapsanabilir. Daha sonra, yalnızca seçilen ülkelere ulusal başvuru yapılır.

PCT Başvurusu Nasıl Yapılır?

PCT başvurusu, başvuru sahibinin vatandaşlık veya ikamet durumuna bağlı olarak yetkili ulusal patent ofisine ya da doğrudan WIPO’ya yapılabilir. Türkiye’de bu görev, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından yürütülmektedir.

Başvuru sürecinin temel aşamaları şu şekildedir:

• Belgelerin hazırlanması: Tarifname, istemler, özet ve gerekirse teknik çizimler eksiksiz hazırlanır.
• Başvuru yapılması: TÜRKPATENT aracılığıyla veya WIPO’ya doğrudan başvuru ile süreç başlatılır.
• Uluslararası araştırma: Belirlenen araştırma otoritesi, benzer teknik çözümleri tespit eder ve raporlar.
• Yayın aşaması: Başvuru, öncelik tarihinden itibaren 18. ayda uluslararası patent bülteninde yayınlanır.
• Opsiyonel ön inceleme: Başvuru sahibi isterse ulusal aşamaya geçmeden önce ek inceleme talep edebilir.

Bu süreçte kullanılan dil çoğunlukla İngilizce veya Fransızca olsa da, Türkiye’den yapılan başvurular ilk aşamada Türkçe olabilir. Ancak WIPO’ya gönderilmeden önce çeviri yapılması gerekir.

PCT National Phase Nedir ve Zorunlu mudur?

PCT başvurusu, uluslararası aşamada yalnızca tek bir dosya olarak ilerler. Ancak gerçek anlamda patent koruması elde etmek için ulusal aşamaya (national phase) geçmek gerekir. Bu aşama, başvurunun her ülkenin kendi patent ofisine sunulması, gerekli çevirilerin yapılması ve ulusal ücretlerin ödenmesi sürecidir.

Dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Ulusal aşamaya giriş için çoğu ülkede süre 30 ay, bazı ülkelerde ise 31 ay ile sınırlıdır.
• Bu süre dolduğunda ilgili ülkede hak talebi düşer.
• Ulusal aşamada her ülkenin kendi inceleme prosedürü ve yasal gereklilikleri uygulanır.

Ulusal aşamaya geçiş zorunlu bir adımdır ancak tüm PCT ülkelerinde yapılması gerekmez. Başvuru sahibi yalnızca koruma istediği ülkelerde bu aşamaya girer. Koruma istenen ülkeler ise başvuru aşamasında başvuru ve / veya buluş sahibi tarafından belirlenir. Böylece istenmeyen masraflar önlenir.

PCT sistemi, buluş sahipleri için uluslararası patent korumasına giden yolda etkili ve stratejik bir araçtır. Tek başvuru ile birçok ülkede hak talebi sürecini başlatmak, hem zaman hem maliyet açısından önemli avantajlar sağlar. Ancak bu sistemin yalnızca bir ön adım olduğu unutulmamalıdır. Patent hakkının fiilen kazanılması, ulusal aşamaya geçilmesi ve her ülkenin kendi yasal inceleme süreçlerinin tamamlanması ile mümkün olur. PCT sistemi ile buluşlarınızı koruma altına almak adına yetkili bir patent ofisiyle çalışmak, sürecin profesyonel yürütülmesi için büyük bir önem arz etmektedir.