Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş olan ürünleri tanımlayan ve bu ürünleri taklit ve kötüye kullanıma karşı korumayı amaçlayan bir fikri mülkiyet hakkıdır. 6769 sayılı SMK’nın 33. maddesine göre, doğal ve beşerî unsurların bir araya gelmesi sonucu oluşan gıda, tarım, maden, el sanatları ve sanayi ürünleri, Kanunda öngörülen şartları sağlamaları ve tescil edilmeleri hâlinde coğrafi işaret korumasından yararlanabilir.
Coğrafi işaretler, ürünlerin özgünlüğünü ve kalite özelliklerini garanti altına alır, tüketiciyi yanıltıcı kullanımın önüne geçer ve yöresel kalkınmayı destekler. Coğrafi işaretler iki ana gruba ayrılır: menşe adı ve mahreç işareti. Bunlara ek olarak, geleneksel ürün adı da benzer bir koruma sistemine dâhil edilmiştir.
Menşe adı, ürünün tüm veya esas özelliklerini, köken aldığı coğrafi bölgenin doğal ve beşerî unsurlarından alan; üretimi, işlenmesi ve tüm işlemleri bu coğrafi alan sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlardır.
Tüm üretim süreci coğrafi alanda geçmelidir.
Ürün; iklim, toprak, bilgi birikimi gibi unsurların tamamının etkisi altındadır.
Örnek: Antep Fıstığı, Malatya Kayısısı.
İçeriği Paylaşın
Mahreç işareti, ürünün belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından coğrafi alan ile özdeşleşmiş olmasını gerektirir; ancak üretim, işleme veya diğer işlemlerden yalnızca birinin bu alanda yapılması yeterlidir.
Sadece tek bir aşamanın coğrafi bölgede olması yeterlidir.
Coğrafi alan ile ürün arasında bağ vardır ama menşe adı kadar sıkı değildir.
Örnek: Hereke Halısı, Kayseri Pastırması.
Geleneksel ürün adı, coğrafi yer adı içermeyen ancak belirli bir ürün için halk arasında uzun süredir yerleşmiş, geleneksel olarak kullanılan ve piyasada o ürünü tanımlamak için en az otuz yıl süresince kullanıldığı kanıtlanan adlardır.
Aşağıdaki şartlardan en az birini sağlamalıdır:
Geleneksel üretim/işleme yöntemi veya bileşimi olması,
Geleneksel hammadde ya da malzemeden üretilmiş olması.
Örnek: Kavala Kurabiyesi, Mesir Macunu.
Coğrafi işaret olarak tescil edilmesi mümkün olmayan ürünler Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 35. Maddesi kapsamında belirli kurallara bağlıdır. Öncelikle, coğrafi işaret kapsamına girmeyen adlar tescil edilemez. Ürünün gerçek kaynağı hakkında tüketiciyi yanıltabilecek bitki türleri, hayvan ırkları veya benzeri adlar da tescil dışıdır. Ayrıca kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan adlar coğrafi işaret olarak kabul edilmez. Başvurusu yapılmış olsa dahi, kendi ülkesinde korunmayan, koruması sona ermiş veya kullanılmayan adlar tescil edilmeyecekler arasındadır. Bunun yanında, halihazırda tescilli ya da başvurusu yapılmış bir coğrafi işaretle tamamen veya kısmen aynı şekilde telaffuz edilen ve tüketiciyi yanıltma ihtimali olan adlar da tescil kapsamına alınmaz. Bu kurallar, coğrafi işaretlerin güvenilirliğini sağlamak ve tüketiciyi doğru bilgilendirmek amacıyla uygulanmaktadır.
Düşüncenin gerçeğe dönüştüğü yolda sizinleyiz.
Hukukun ve Yeniliğin Kesişme Noktası.
Akyol Patent © 2025. Tüm Hakları Saklıdır.
